Bu hafta kirli işler'de günlük hayatımızda hep karşılaştığımız çöp toplayıcılıların lyaptıklarını, nasıl para kazandıklarını ve karşılaştıkları zorlukları araştırdım. Adı üstünde çok kirli bir iş çöp toplayıcılığı, legal bir iş değil aslında ama oldukça yaygın yapılıyor.İş hakkında detayları öğrenmek için Kadıköy Moda'da çöp toplayıcılığı yapan Şemsettin ile röportaj yaptım.
NASIL YAPILIYOR ?
Çöp toplayıcılığı çok ama çok zor bir iş. İş önce bir çöp taşıma arabası almakla başlıyor fiyatı 110 lira böyle bir meslekle uğraşan birisi için çok büyük bir harcama. Çöp toplayıcılığı yasal bir iş değil bu yüzden zabıtalar bütün gün peşlerinde. Şemsettin'in dediğine göre her hafta bir zabıta arabasına el koyuyor. Kimseye hiç bir zararı dokunmayan hatta çöplerin toplanmasına yardımcı olan bir meslek grubuyla zabıtaların bu kadar uğraşması anlaşılabilecek bir şey değil.Her hafta yeni bir araba alıyor 110 liraya Şemsettin, aylık 400 lira gideri var sadece buradan. Şemsettin 22 yaşında, 15 yaşından beri bu işle uğraşıyor. 13 yaşında Urfa'dan İstanbul'a gelmiş. Arabasını kontrol edebilecek yaşa gelince hemen bu işi yapmaya başlamış.
Sabah saat 10 da başlayıp akşam 11 e kadar çalışıyormuş hergün. Zabıtalarla köşe kapmaca oynuyor bütün gün. Bu işten nasıl kazanç elde edildiğini soruyorum. Kağıt ve plastikler para ediyormuş. Hesap şu şekilde ; 1 kilo kağıt veya plastik sadece 25 kuruş ediyor , sadece 25 kuruş ve izlediğim kadarıyla 1 kilo kağıt çıkarabilmek hiçte kolay bir şey değil . Yani 4 kilo toplayınca 1 lira kazanabiliyor. Peki bunları kimlere satıyor ? Fabrikalar satın alıyormuş bu kağıtlar ve plastikleri. Günde 200 kilo satmaya çalışıyormuş 50 lira kazanabilmek için. Taşıdığı araba 1 seferde en fazla 50-60 kilo alıyormuş tıkabasa çöp ile dolunca. Bu demek oluyor ki ; günde en az 4 sefer ağzına kadar dolu araba ile çöp toplayıp boşaltacak ve 50 lira kazanabilecek. Bütün gün gezmesi yetmiyormuş gibi birde çöpleri fabrikaya taşıyor başka daha büyük bir araba ile. Buraya kadar işin maddi boyutunun korkunçluğunu anlattım şimdide fiziksel ve bizim de konumuz olan kirli taraflarına bir bakalim.
3 saat boyunca şemsettin ile geziyorum Moda'da. Her çöpü inceliyoruz, genellikle çöp kamyonları çöpleri boşalttığı için çok az şey kendisine kalıyor, onlarla yarış halinde. Her çöpün başında bir 10-15 dk harcıyor. Bütün o çöplerin içinden işine yarayacakları bulmak için. Kapağını açtığınız an çöpün içinde çok kötü bir koku var tabiki. Şemsettin bunu hissetmiyor artık. Bende ona işinde yardım etmeye çalışıyorum ama fazlada içine giremiyorum çöplerin. Bütün bu ayıklama işini eldivensiz yapıyor. Bütün o yemek artıkları, tuvalet çöplerini hiç umursamadan elliyor. Abes bir soru oluyor 6 senedir hergün çöpün içinde bulunan birine bunu sormak ama yinede soruyorum : hiç çekinmiyormusun en azından bir eldiven bir ağızlık takma gereği duymuyormusun diye çünkü gerçekten sağlıksız bir durum ve hastalık kapabilir. Bu saçma soruma yok abi gerek duymuyorum diyip geçiyor Şemsettin. Sadece elini sokmak değil bütün vücuduyla giriyor bazen konteynırlara. Yukarda görülen mavi çöp kutularının üstü kapali ışık almıyor sadece ufak bir bölümü açık burdan kafasını sokup 10 dk boyunca o koku ve pislik içinde arama yapıyor.İşin bu pis kısmının yanında birde hamallık boyutu var. Arabasını çöpler genellikle yol kenarında olduğundan araba yolunda sürmek durumunda. Kendisine ayrılan ayrı bir yol yok doğal olarak. Arabalar ile hep bir uğraş halinde. Arabası dolu olduğunda 70 kilo civarında oluyor, kontrolu hiç kolay değil ve bunu araba yolunda taşımak zorunda kalıyor gerçekten çok zor bir durum. Bu duruma oldukça alışmış ama o, normalde 70 kilo taşıyan birinin bende daha yavaş gitmesi lazim ama ben sıfır yük ile yürürken onu yakalamakta zorlanıyorum.
Sabahtan akşama kadar süren çok emek isteyen, pis ve yorucu bir iş toplayıcılık. Araba yolunda yaşanan tehlikelerinden, zabitasına, hastalık riskinden çok az getirisine kadar her yönüyle gördüğüm en zor işlerden biri. Şemsettin bütün bu yaşadıklarına rağmen çok pozitif ve çok iyi bir insan onu gördükten sonra kendi işerimizden ve hayatlarımızdan şikayet etmenin ne kadar ayıp olduğunu bir kez daha hatırlıyorum.
DİLAN MENTEŞ
FOTO HABER
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder